- Κρόνια
- I
Πεδινός οικισμός (υψόμ. 40 μ., 26 κάτ.) του νομού Ευβοίας. Τα Κ. βρίσκονται κοντά στην ακτή της Βοιωτίας. Υπάγονται διοικητικά στον δήμο Ανθηδώνος.IIΓιορτές προς τιμήν του θεού Κρόνου, που διεξάγονταν σε διάφορες πόλεις κατά την αρχαιότητα. Στην Αθήνα γιορτάζονταν τον μήνα Εκατομβαιώνα (σημερινός Ιούλιος-Αύγουστος), που προηγουμένως ονομαζόταν Κρονιών (μαρτυρία του Αθήναιου). Τόπος τέλεσης των Κ. ήταν ο ναός του Κρόνου, κοντά στις όχθες του Ιλισού. Αποτελούσε, όπως φανερώνει η εποχή της τέλεσης, το πανηγύρι της συγκομιδής, κατά τη διάρκεια του οποίου οι δούλοι γιόρταζαν μαζί με τους κυρίους τους μετά το πέρας του θερισμού. Ο οργιαστικός χαρακτήρας της γιορτής μαρτυρείται από τον Πλούταρχο, ο οποίος αναφέρει ότι στα Κ. –όπως και στα κατ’ αγρούς Διονύσια– δεν ήταν δυνατόν να υπομείνει κανείς «τον ολολυγμόν και τον θόρυβον» των δούλων. Ο μήνας Κρονιών συναντάται και σε άλλες ιωνικές περιοχές (Σάμος, Πέρινθος, Μαγνησία Μικράς Ασίας) και αυτή η εξάπλωση της ονομασίας καταδεικνύει την αρχαιότητα της γιορτής. Εξίσου παλιές ήταν η γιορτή και η θυσία που τελούνταν κατά την εαρινή ισημερία στον Κρόνιο λόφο της Ολυμπίας από ιερείς, οι οποίοι ονομάζονταν βασίλαι. Τα μεγαλοπρεπέστερα Κ. γιορτάζονταν στη Ρόδο την έκτη ημέρα του μηνός Μεταγειτνιώνος· σε αυτά παλαιότερα τελούνταν ανθρωποθυσίες, όμως αργότερα το έθιμο μεταβλήθηκε: οι πιστοί παρέτειναν τη ζωή ενός καταδικασμένου σε θάνατο μέχρι τα K., οπότε «προαγαγόντες τον άνθρωπο έξω πυλών άντικρυς του Αριστοβούλης έδους οίνου ποτίσαντες έσφαττον» (Πορφύριος). Ανάλογα χαρακτηριστικά με τα ελληνικά Κ. παρουσίαζαν τα ρωμαϊκά Σατουρνάλια (βλ. λ.), που γιορτάζονταν τον Δεκέμβριο, μετά τη λήξη των χειμερινών γεωργικών εργασιών.
Dictionary of Greek. 2013.